چاپ

وزارت نیرو : ماموریت

وزارت نیرو عهدهدار مدیریت عرضه و تقاضای آب، برق، انرژی، خدمات آب و فاضلاب و همچنین ارتقای سطح آموزش، پژوهش و فناوری و بسترسازي توسعه بازار کالا و خدمات صنعت آب و برق میباشد و نقش محوری خود را به نحو مؤثر در صیانت از منابع ملی، حفظ محیطزیست، ارتقای بهداشت عمومی، رفاه اجتماعی و خود اتکایی برای توسعه پایدار کشور ایفاء میکند.

وزارت نیرو با سیاستگذاری، برنامهریزی، سازماندهی، هدایت، نظارت، تدوین ضوابط و مقررات و لوایح مرتبط و ایجاد فضای مناسب براي حضور مؤثر بخشهای غير دولتي و سایر نقشآفرینان، بخشهاي آب، برق و خدمات فاضلاب را در راستای تحقق چشمانداز کشور راهبری و با تحقق خدمات در سطح استانداردها و شاخصهای ملی و بینالمللی، حقوق و رضایت ذینفعان، به ویژه مردم را تامین میکند.

وزارت نیرو با بهرهگیری از آخرین دستاوردهای علمی، پژوهشی و روشهای پیشرفته مدیریت و همچنین توسعه فناوریهای نوین سازگار با محیطزیست، علاوه بر توسعه و ارتقاي بهرهوری و کیفیت ارائه خدمات در سطح ملی، بازار صنعت آب و برق کشور را به سطح جهانی، به ویژه کشورهای منطقه گسترش میدهد.

وزارت نیرو رشد پایدار بخش آب و برق کشور را با ایجاد تعادل بین منابع و مصارف، ارتقای بهرهوری و مشارکت منابع انسانی به عنوان ارزشمندترین سرمایه محقق میسازد.

 

وظایف وزارت نیرو در بخش آب و فاضلاب

 1- سیاستگزاری، برنامه ریزی، اجرا وتوسعه طرح های آبرسانی، تصفیه و توزیع آب شهری و روستایی

2- سیاست گزاری، برنامه ریزی، اجرا وتوسعه طرح های جمع آوری، انتقال وتصفیه  پساب های صنعتی، شهری و روستایی

3- تدوین وتنظیم پیش نویس قوانین ولوایح پیشنهادی مربوط به تعرفه های آب بها وفاضلاب و حق اشتراک آب و فاضلاب به صورت سالیانه به دولت ومجلس واجرای آنها 

4- انجام امور تحقيقاتي مرتبط با فعاليت شركتهاي آب و فاضلاب و هماهنگي و برنامه ريزيآموزشي بمنظور ارتقاء سطح علمي كاركنان شركتهاي آب و فاضلاب

5- عضويت دركنفرانس ها وانجمن هاي جهانی به منظوركسب وتبادل اطلاعات تخصصي وانجام مطالعات، پژوهشها وتهيه طرح های آب وفاضلاب.

 6- تهيه استانداردها و رويه هاي اجرایي مربوط به امورآب وفاضلاب شهري بمنظور ارایهخدمات بهتربه مشتركين، استفاده بهينه ازامكانات، كنترل كيفي پساب خروجي ازتصفيه خانه هاي فاضلاب براساس استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست

7-  هماهنگی، نظارت وارزیابی فعالیت شرکت های زیرمجموعه درپیشبرد اهداف کلی آب و فاضلاب کشور.

 

 

تاریخچه وزارت نیرو در گذرگاه تاریخ

آغاز تشکیل وزارت آب و برق (که بعدها به وزارت نیرو  تغییر نام و وظیفه پیدا کرد) از اولین نظام نامه موسسه برق تهران مصوب بیست و پنجم مهر ماه 1315 که به منظور برق رسانی به منازل و معابر شهر تهران تاسیس شده بود؛ و قانون اجازه تاسیس بنگاه آبیاری مصوب بیست و نه اردیبهشت سال 1322 که وظیفه اش توسعه و اصلاح امور آبیاری کشور بود؛ به وجود آمد. وضعيت‌ ساختار اداري‌ دولت‌ پس‌ از مشروطه‌ تا سال 1342 كه‌ وزارت‌ آب‌ و برق‌ تأسيس‌شد،  هميشه‌ بگونه‌اي‌ بوده‌ كه‌ ضرورت‌ تمركز مربوط به‌ امور آب‌ و برق و انرژی‌ در يك‌ مجموعه‌ منسجم ‌احساس‌ مي‌شد. ‌به وجود آمدن تاسیسات سدهای مخزنی در نقاط مختلف کشور (لار، لتیان، درودزن، زرینه رود، و...) قانون اجرای انتقال برق ازطریق خطوط هوایی(2/3/1339)و وجود  چندين‌ دستگاه‌ كه‌ متكفل‌ مسئله‌ آب رسانی و برق رسانی ‌بوده‌اند نيز هيچگاه ‌راهگشاي‌ حل‌ معضلات‌ جامعه‌ نبوده‌ است‌. بنابراین، ديدگاه هاي‌ جديدي‌ که‌ دخالت‌ مؤثرتر دولت در امور زیربنایی در بخش های آب، برق و انرژی را ضروری می دانست؛ همچنان‌ سبب‌ بوجود آمدن‌ طيف‌ وسيعي‌ از دستگاههاي‌ اجرايي‌ موازی و مشترك‌ گردید كه‌ به‌ نحوي‌ به‌ مسئله‌ تامین برق وآب (آشامیدنی،کشاورزی و سایر مصارف) مشغول بودند. اما مشکل اساسی این بود که این دستگاه ها از نظام و انسجام و هماهنگی خاصی برخوردار نبودند. به همین دلیل این معضل دولتمردان را برآن داشت تا با تاسیس یک سازمان که بتواند وظایف ارایه خدمات آب و برق را درسراسر کشور برعهده بگیرد؛ موافقت کنند و همین تفكر در نهايت منجر به‌تأسيس‌ «وزارت‌ آب‌ و برق»‌ شد.    

لایحه قانون تاسیس وزارت آب وبرق مصوب بیست وششم اسفند 1342 در واقع نقطه پایانی به تمامی سرگردان هایی بود که هم مصرف کنندگان آب و برق داشتند و هم شرکت هایی که دراین زمینه فعالیت می کردند.

براساس این مصوبه وظایف اصلی این وزرات خانه عبارت بودنداز:

الف- نظارت بر منابع آب کشور و اجرای طرح های تامین آب و انتقال آنها به مراکز مصرف

ب- نظارت بر نحوه جاری شدن فاضلاب شهرها و واحد های صنعتی

ج- اجرای طرح های انتقال و توزیع برق درقالب ایجاد شرکت های برق منطقه ای و نظارت بر نحوه استفاده از برق

 

«وزارت آب وبرق» از سازمان آب تهران، بنگاه برق تهران، بنگاه مستقل آبیاری، اداره کل لوله کشی آب تهران، آب و برق خوزستان، آب و برق کرج و اداره حفاظت از تاسیسات سدهای لار و لتیان ویا سایرسازمان های دولتی که برای احداث و بهره برداری از سدها و منابع آب وبرق کشور به وجود آمده بودند؛ تشکیل شد. به این وسیله هم مصرف کنندگان آب و برق و هم شرکتها و سازمانهای متولی این دو صنعت صاحب یک وزارت خانه  با شرح وظایف مشخص شدند.

با تصویب قانون ایجاد «سازمان برق ایران» (مصوب 19/ 4 / 1346) وزارت آب و برق موظف به تشکیل شرکتهای برق منطقه ای جهت اجرای طرح های برق رسانی به سراسر کشور شد. همچنین تصویب قانون تاسیس «شرکت های بهره برداری از اراضی زیر سدها» در سراسر کشور در تاریخ 30/2/1347 وظایف وزارت آب و برق روز به روز کامل تر و مشخص تر می شد. پس از ایجاد «سازمان انرژی اتمی ایران» ،  قرارشد وظیفه  مطالعه و به کار گیری سایر انرژی های تجدید پذیر به وزارت آب و برق داده شود و به همین دلیل مقدمات تشکیل وزارت نیرو برای انجام کلیه امور مربوط به آب وبرق و انرژی های تجدیدپذیر به وجود آمد.

قانون تاسیس «وزارت نیرو» در بیست و هشتم بهمن 1353 به تصویب رسید که هدف آن حداکثر استفاده ازمنابع انرژی و آب کشور و همچنین تهیه و تامین انرژی و آب برای انواع مصارف عمومی شهروندان عنوان شد.

وظایف اساسی وزارت نیرو نوع گسترده و همه جانبه ای از وظایف وزارت آب وبرق پیشین بود. ازجمله مهم ترین این وظایف که در قانون تاسیس به آنها اشاره شده است؛ عبارتنداز:

الف- مطالعه و تحقیق درباره انواع انرژی و تعیین سیاست ها و اجرای برنامه های انرژی

ب‌- سیاستگذاری، هماهنگی، نظارت وبهره برداری از شرکتها و موسساتی که وظیفه تولید، انتقال و توزیع انرژی درسراسر کشور را به عهده دارند.

ج- مطالعه و شناخت منابع آب کشور و بهره برداری از آنها

د- احداث نیروگاههای برق و تاسیسات  تصفیه و آبرسانی در تمام نقاط کشور

ه- ساخت و تولید انواع کالاهای آب و برق

 

با تاسیس وزارت نیرو تمامی اختیارات وزارت آب وبرق به وزارت نیرو منتقل شد و حتی بر اساس ماده 9 این قانون سازمان انرژی اتمی ایران از سازمانهای زیرمجموعه وزارت نیرو محسوب شد و در اصلاح ماده 1 قانون وزارت نیرو در بیستم اردیبهشت 1357 ، احداث، تکمیل و بهره برداری از نیروگاههای اتمی نیز از وظایف اصلی وزارت نیرو تلقی شد. براساس ماده 8 این قانون شرکت ملی نفت ایران نیز موظف شد که برنامه های تولید، پالایش و توزیع نفت و گاز را دراختیار وزارت نیرو قرار دهد. هرچند پس از پیروزی انقلاب اسلامی و توجه به توسعه و ضرورت استفاده  گسترده ازانرژی اتمی، «سازمان انرژی اتمی» مستقل و از وزارت نیرو منفک شد.

 

درادامه تکمیل وظایف وزارت نیرو در بیست ونهم تیرماه 1354 قانون تشکیل «شرکت های تامین و توزیع آب و تاسیسات آب وفاضلاب شهرها» به تصویب رسید. بر اساس این قانون ایجاد شبکه های جمع آوری و دفع فاضلاب نیز با همکاری شهرداری ها یا بخش خصوصی برعهده وزارت نیرو گذاشته شد.

با وقوع انقلاب اسلامی ایران وتشکیل «شواری انقلاب جمهوری اسلامی ایران» ، با تصویب لایحه قانونی راجع به تغییرات وظایف وزارت نیرو مصوب بیست و یکم تیرماه 1359 بخشی از وظایف وزارت نیرو به سایرسازمانها یا وزارت خانه ها منتقل شد. براساس این لایحه تامین و توزیع آب آشامیدنی شهرها به استانداری و شهرداری ها منتقل شد. ادارات آبیاری و تشکیلات مربوط به آنها نیز به وزارت کشاورزی و عمران روستایی واگذار شد. بدین ترتیب یک بار دیگر وظایف وزارت نیرو دست خوش تغییر وتحول شد.

ایران یکی از کشورهایی است که از لحاظ موقعیت جغرافیایی در منطقه خشک و نیم خشک کره زمین قرارگرفته است، به همین دلیل موضوع آب همواره مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته و نبود قانون مشخصی دراین زمینه موجب بروز مشکلات حقوقی می شد. با تصویب قانون توزیع عادلانه آب درتاریخ شانزدهم اسفند 1361حدود و اختیارات یکی از اساسی ترین وظایف وزارت نیرو که همواره با چالش عمومی روبرو بود، تعیین و مشخص شد. این قانون در پنج فصل و52 ماده و27 تبصره، وضعیت چگونگی حفاظت و بهره برداری از منابع آب و حتي فاضلاب را تشریح و هدفمند کرد. درهمین راستا نیز قانون تشکیل کمیته بزرگ سدهای بزرگ و کمیته ملی آبیاری و زهکشی با هدف تسهیل عضویت در کمیسیون های بین المللی و انجام مطالعات علمی در این زمینه در سوم تیرماه 1366 به تصویب رسید.

با پایان یافتن جنگ هشت ساله تحمیلی عراق بر علیه کشور ایران بازسازی و اجرای طرح های عمرانی شدت بیشتری گرفت و دولت و مجلس شورای اسلامی نیز توجه خود را به تصویب قوانین و اجرای طرح های عمرانی معطوف داشتند. وضعیت بهداشت محیط شهرها والزام و ضرورت جمع آوری، انتقال و ساماندهی فاضلاب و تاسیسات آب رسانی شهرها و واحدهای صنعتی، مقدمات تصویب قوانینی را دراین زمینه به وجود آورد. برهمین اساس قانون تشکیل «شرکت های آب وفاضلاب» درتاریخ چهارم اسفند 1369 تصویب و ابلاغ شد. براساس این قانون ایجاد وبهره برداری از شبکه های توزیع آب شهری وجمع آوری وانتقال وتصفیه فاضلاب شهرها برعهده شرکت های مستقلی با عنوان شرکت های آب وفاضلاب استانی که زیر نظر وزارت نیرو انجام وظیفه می کنند؛ گذاشته شد.

بخشی از امورات عمرانی مربوط آبرسانی روستا ها وجمع آوری و دفع فاضلاب های روستایی هنوز تا این تاریخ دراختیار وزارت نیرو قرار نگرفته بود و کماکان برعهده وزارت جهاد سازندگی بود. به منظور یکپارچه سازی وظایف و واگذاری کلیه خدمات آب و برق به مردم ایران، بنا به تصویب هیئت وزیران در مردادماه 1381 وظایف آب وفاضلاب های روستایی نیز به وزارت نیرو واگذار شد. همچنین برق رسانی به روستاها نیز برعهده وزارت نیرو گذاشته شد.

به این وسیله کلیه وظایف تامین وآبرسانی به شهرها و روستاها، ایجاد شبکه ها وتصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی و تامین وتوزیع برق به شهرها و روستاها، ومطالعه واستفاده از انرژی های تجدید پذیر ازجمله اساسی ترین وظایف وزارت نیرو است که هم اکنون در حال انجام است.


اطلاعات تماس با وزارت نیرو

آدرس :  تهران، خيابان ولي عصر، ابتداي بزرگراه نيايش، پلاك 4 - ساختمان وزارت نيرو - كدپستي: 1996832611

تلفن‌خانه :  81606000

شماره تلفنهاي ارتباطات مردمي وزير :    81606640

شماره تلفن هاي  گوياي ارتباط با صندوق صوتي وزير نيرو: 88644850 

پست الكترونيكي وزارت نيرو :   info (at) moe.gov.ir 

 

شناسنامه صفحه

عنوان صفحه: وزارت نیرو
مرجع اطلاعات: سایت وزارت نیرو
ویرایش کننده : کارشناس فنی سایت   ارتباط با کارشناس
تاریخ آخرین ویرایش: 1399/07/23
شمارش تعداد بازدید 7536
6.1.7.0
گروه دورانV6.1.7.0